ที่ตั้งโครงการและข้อมูลพื้นฐาน     

การดำเนินงาน

กระบวนการผลิตงานหรือขั้นตอนการดำเนินงาน :

         จากการดำเนินงานการส่งเสริมด้านวิชาการ ด้านประสบการณ์ และด้านการทำงานแบบมีส่วนร่วมระหว่างบุคลากรในหน่วยงานโครงการพัฒนาบ้านโปงอันเนื่องมาจากพระราชดำริทำให้ชุมชนได้ดำเนินกิจกรรมและมีการพัฒนาดังต่อไปนี้

(1) ด้านจิตใจ คนในชุมชนได้รับประสบการณ์การทำงานร่วมกันระหว่างชุมชนกับหน่วยงานภายนอก ทำให้มีจิตใจที่เข้มแข็ง มีจิตสำนึกสร้างสรรค์ให้ตนเองและชุมชนโดยรวม มีจิตใจเอื่ออาทรต่อกัน เมื่อมีอุปสรรคปัญหาจะใช้การประนีประนอม ซื่อสัตย์สุจริต เห็นประโยชน์ส่วนรวมเป็นที่ตั้ง โดยสังเกตได้จากกิจกรรมที่ทำร่วมกัน เช่น การเป็นมัคคุเทศก์ การพัฒนาชุมชนปลูกป่า สร้างฝาย ทำแนวกันไฟ ปลูกหญ้าแฝก การขุดลอกคูคลอง การดำหัวผู้สูงอายุ การทำแผนงาน การประชุมและกิจกรรมทางศาสนา เป็นต้น รวมถึงชุมชนมีความภาคภูมิใจจากการที่มีผู้มาศึกษาดูงานสื่อมวลชนนำไปเผยแพร่ประชาสัมพันธ์อีกด้วย

(2) ด้านสังคม คนในชุมชนมีการช่วยเหลือแบ่งปันความรู้แบ่งปันผลประโยชน์จากการดำเนินงาน เช่น กลุ่มองค์กรในชุมชน  กลุ่มชมรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ  กลุ่มบริหารจัดการการใช้น้ำอ่างเก็บน้ำห้วยโจ้ กลุ่มสตรีแม่บ้าน กลุ่มอ.ส.ม. กลุ่มอ.ป.พ.ร. กลุ่มฌาปนกิจสงเคราะห์ กลุ่มผู้ปลูกไม้ดอก ซึ่งจะมีการช่วยเหลือและวางแผนการดำเนินการร่วมกัน

(3) ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีการอนุรักษ์และใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน ภายใต้วิถีผูกพัน  แบ่งเป็น ดิน น้ำ ป่า มีกฎกติกาการใช้ทรัพยากรอย่างระมัดระวัง มีการอนุรักษ์และพัฒนาไปพร้อมกันจากกิจกรรมการจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ การสร้างจิตสำนึกให้แก่เยาวชนในการอนุรักษ์ทรัพยากรจากกิจกรรมค่ายลูกเสือ – เนตรนารี คนในชุมชนสามารถจะใช้ทรัพยากรจากป่าอย่างยั่งยืน โดยการหาของป่า และมีรายได้จากการท่องเที่ยว จากการเป็นมัคคุเทศก์ท้องถิ่น ในด้านทรัพยากรธรราชาติและสิ่งแวดล้อมชุมชนมีการบริหารจัดการป่าไม้น้ำ และจัดการบ้านพักโฮมสเตย์ เพื่อจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ มีการปลูกป่าสร้างฝายทำแนวกันไฟ มีกฎการอนุรักษ์ป่ามีการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำอย่างเป็นระบบและเกิดประโยชน์สูงสุด ใช้ทรัพยากรอย่างประหยัด มีการแบ่งปัน และมีการเปิดรับความรู้จากหน่วยงาน องค์กรภายนอกจากการศึกษาดูงาน  อบรมสัมมนา และมีความตื่นตัวที่จะเรียนรู้ตลอดเวลา จากการเข้าร่วมประกวดกิจกรรมหลากหลายอ้านการจัดการป่าไม้ การจัดการน้ำ ด้านการท่องเที่ยว ทำให้มีวิสัยทัศน์และมีการอนุรักษ์พัฒนา ทรัพยากรธรรมชาติอย่างเป็นระบบและยั่งยืน

(4) ด้านเทคโนโลยีชุมชนได้รับการส่งเสริมด้านเทคโนโลยีจากการให้ความรู้จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ดังนี้

        – มหาวิทยาลัยแม่โจ้ให้ความรู้ด้านการผลิตผัก ผลิตปุ๋ย ผลิตไม้ดอก

        – ศูนย์การศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ด้านการเลี้ยปลา เลี้ยงกบ เพาะเห็ด ผลิตปุ๋ย การสร้างฝายที่มีหลายแบบหลายชนิด การปลูกหญ้าแฝก

        – เทศบาลตำบลป่าไผ่ ด้านการผลิตน้ำประปาเพื่อใช้ในครัวเรือน

        – กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ด้านการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยว การจัดการบ้านพักโฮมสเตย์

        – โครงการชลประทานจังหวัดเชียงใหม่ ด้านการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ

        – กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ด้านการประยุกต์เศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิต การผลิตของใช้ในครัวเรื่อน ผลิตปุ๋ย การปลูกพืชสมุนไพร การทำบัญชีครัวเรือน

        – สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ ให้ความรู้ด้านการบริหารจัดการน้ำ

        – การใช้แรงลมในการดันน้ำขึ้นที่สู่ที่สูง (Air wair)

        – การใช้ GPS

        – การจัดทำสมดุลน้ำ

        – การรักษาคุณภาพน้ำ

        – การจัดทำแผนการจัดการน้ำ

        – การจัดการป่าต้นน้ำ

        – การทำแผนที่ภาพถ่ายดาวเทียม

        – การจัดทำฝายน้ำล้น

        – การจัดทำแผนแบบมีส่วนร่วม

        – การจัดทำผังน้ำและระบบส่งน้ำชุมชน

        – การทำแผนการใช้น้ำอย่างประหยัด

        – การใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฏีใหม่

        – การหางบประมาณจากหน่วยงานอื่นๆ

        – การใช้น้ำเป็นพลังงานทดแทน

 (5) ด้านเศรษฐกิจพอเพียงชุมชนมีความเป็นอยู่ที่ดีจากการส่งเสริมอาชีพ ปลูกดอก ไม้ผล การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ การหาของป่า การปลูกไม้ประดับ ทั้งนี้การเจริญวัฒนาของชุนบ้านโปงนั้น เนื่องจากป่ามีความอุดมสมบูรณ์และมีน้ำเพียงพอในการทำการเกษตรการอุปโภคบริโภค จึงทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้น ครอบครัวอบอุ่น มีความสามัคคีในชุมชน มีการช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกันพื้นดินอุดมสมบูรณ์ ป่าไม้สมบูรณ์ เป็นการรักษาสมดุลให้กับดินและธรรมชาติ โดยชุมชนมีการพึ่งตนเองมีการกรมกลุ่มกัน มีความเอื้ออาทร เป็นชุมชนที่เข้มแข็ง เพราะชุมชนมีการเรียนรู้ตลอดเวลา มีการจัดการ มีการวางแผนการทำงาน มีจิตวิญญาณเสียสละ และมีความสงบสุขคือมีสันติภาพนั่นเอง ทั้งหมดทั้งมวลเกิดขึ้นได้จากพระมหากรุณาธิคุณของในหลวงมี่มีต่อพสกนิการไทยทุกหมู่เหล่าที่อยู่ภายใต้ร่มบารมีของพระองค์

    – โครงการมีส่วนเชื่อมการเรียน การสอน การวิจัย และการบริการวิชาการ หรือมีส่วนร่วมสนับสนุนการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมและรวมถึงส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

   – ผลการดำเนินงานที่ผ่านมามีประชาชนหรือเกษตรกร หรือนักเรียนนักศึกษาที่ได้รับประโยชน์

ผลการดำเนินงาน ผลสัมฤทธิ์และประโยชน์ที่ได้รับ

1. อำเภอสันทรายจังหวัดเชียงใหม่มีพื้นที่ป่าเพิ่มขึ้น
2. การนำต้นแบบไปฟื้นฟูป่าเสื่อมโทรมของจังหวัดเชียงใหม่และจังหวัดใกล้เคียงที่ประสบปัญหาเขาหัวโล้นและปัญหาจากการเผาป่า
3. พื้นที่ป่าเสื่อมโทรมของอำเภอสันทรายจังหวัดเชียงใหม่มีความอุดมสมบูรณ์มีระบบการบริหารจัดการอย่างมีส่วนร่วม
4. ส่งเสริมปลูกจิตสำนึกให้นักศึกษาและชุมชนรู้จักคุณค่าของป่าไม้และพิทักษ์หวงแหนทรัพยากรให้มีความสมดุลของนิเวศยิ่งขึ้น

บทเรียนที่ได้รับ

1. ทำให้นักศึกษาและประชาชนมีส่วนร่วมฉลอง เนื่องในวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาของสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ
2. ทำให้มีสถานที่ศึกษาดูงานเกี่ยวกับต้นไม้
3. ทำให้นักศึกษาและประชาชนทั่วไปรู้จักและหวงแหนการรักษาป่าไม้
4. ทำให้มีสวนป่าเพื่อการเรียนรู้ให้แก่นักศึกษา คณาจารย์ และประชาชนทั่วไป ที่เน้นความหลากหลายของพันธุ์ไม้ยืนต้นประเภทต่างๆ โดยเฉพาะพืชพื้นเมืองและพืชที่คาดว่าจะมีประโยชน์ทางเศรษฐกิจในอนาคต

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เสด็จพระราชดำเนิน

        เมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2527 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินไปพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยแม่โจ้ และได้มีพระราชกระแสรับสั่งให้กรมชลประทานพิจารณาสร้างอ่างเก็บน้ำขึ้นบริเวณต้นน้ำเพื่อเป็นแหล่งน้ำอุปโภคบริโภคและทำการเกษตรของราษฎร และได้มีพระราชกระแสรับสั่งให้ อธิการบดีมหาวิทยาลัยแม่โจ้จัดทำแปลงปลูกไม้ใช้สอยสำหรับหมู่บ้านโปงและหมู่บ้านใกล้เคียง

         เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2530 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทอดพระเนตร โครงการพระราชดำริบ้านโปง ในพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยแม่โจ้ บริเวณบ่อน้ำแท่นพระยาหลวงโดยมีพระราชกระแสรับสั่งให้มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โดยคณาจารย์ นักศึกษา ช่วยกันดูแลรักษาและให้ปลูกไม้โตเร็วเพิ่มเติมเพราะเป็นต้นน้ำลำธารและให้ร่วมกันอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติโดยเฉพาะป่าไม้ ซึ่งเป็นแหล่งต้นน้ำที่ดีที่สุด

        เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินไปอ่างเก็บน้ำทอดพระเนตรสภาพน้ำและสภาพป่าสงวนแห่งชาติป่าสันทรายพื้นที่โครงการพัฒนาบ้านโปงฯ และโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฯ โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 

เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2555 สมเด็จพระเทพฯ เสด็จส่วนพระองค์เยี่ยมชมนิทรรศการของสำนักฟาร์มมหาวิทยาลัย

ข้อมูลติดต่อโครงการ

เทศบาลตำบลป่าไผ่ อำเภอสันทราย  จังหวัดเชียงใหม่